Het Vrouwenverdrag in Nederland anno 1997


4.4 Gezondheidszorg

4.4.1 Inhoud van de verdragsverplichting

Het doel van artikel 12 is het uitbannen van discriminatie van vrouwen op het terrein van de gezondheidszorg. Voorts eist het artikel het waarborgen van passende, zonodig kosteloze, dienstverlening rond zwangerschap en bevalling.

Het CEDAW stelt in Aanbeveling 14 dat staten adequate maatregelen moeten nemen om vrouwenbesnijdenis uit te bannen en dat dit onderdeel van het nationale gezondheidsbeleid behoort te zijn. In Aanbeveling 15 staat dat staten speciale maatregelen dienen te treffen inzake de bedreigingen van aids voor vrouwen.

In de eerste Nederlandse CEDAW-rapportage wordt bij de behandeling van artikel 12 volstaan met een korte beschrijving van het Nederlandse beleid, waarin de gelijke toegankelijkheid van gezondheidszorgvoorzieningen geacht wordt te zijn geregeld via het stelsel van ziektekostenverzekeringen. Er wordt niet ingegaan op de ongelijke gezondheidstoestand van vrouwen en mannen. Wel worden er enige bijzondere projecten genoemd, zoals die ter bevordering van de toegankelijkheid voor allochtone vrouwen, en projecten die de afstemming van hulpverlening en gezondheidszorg op de behoeften van vrouwen beogen.

Seksueel geweld komt in de eerste Nederlandse CEDAW-rapportage ook aan de orde. Genoemd wordt de financiering van instellingen en projecten die zich bezig houden met onderzoek, deskundigheidsbevordering van hulpverleners, en het voorkomen van seksueel misbruik door hulpverleners.

Over lid 2, ten slotte, wordt vermeld dat medische hulpverlening bij zwangerschap en bevalling via collectieve financiering kosteloos is, evenals psychosociale hulp bij zwangerschap en alleenstaand ouderschap.

In samenhang met artikel 5 dient de overheid vooroordelen ten aanzien van vrouwen in de gezondheidszorg onmiddellijk te bestrijden.

De verdragsverplichting bestrijkt de organisatie van de lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg en het aanbod van alle vormen van gezondheidszorg ('cure' en 'care').

Een moeilijkheid bij de toetsing van de naleving van deze verplichtingen is het gebrek aan statistische gegevens over sekseverschillen in de gezondheidszorg. Het systematisch verzamelen en beschikbaarstellen van registratiegegevens inzake sekseverschillen met betrekking tot de gezondheidstoestand en de consumptie van de gezondheidszorgvoorzieningen is dus een vereiste. [41]