H. Institutionele
mechanismen voor verbetering van de positie van de vrouw 196. In vrijwel alle lidstaten zijn
nationale organen opgezet voor de verbetering van de
positie van de vrouw, onder andere om te komen tot het
opzetten, bevorderen van de uitvoering van, uitvoeren,
bewaken, evalueren, bepleiten en mobiliseren van steun
voor beleid om de verbetering van de positie van vrouwen
te bevorderen. Nationale organen zijn er in uiteenlopende
vormen, hun effectiviteit verschilt en in sommige
gevallen zijn zij zelfs achteruitgegaan. Deze
mechanismen, die in nationale overheidsstructuren vaak
worden gemarginaliseerd, worden veelvuldig gehinderd door
onduidelijke mandaten, gebrek aan geschikt personeel,
opleiding en gegevens en door het ontbreken van voldoende
middelen en toereikende steun van de nationale politieke
leiding.
197. Op regionaal en internationaal
niveau stuiten mechanismen en instellingen om de
verbetering van de positie van vrouwen te bevorderen als
integraal deel van de algehele politieke, economische,
sociale en culturele ontwikkeling en van initiatieven op
het gebied van ontwikkeling en mensenrechten, op
soortgelijke problemen, die voortkomen uit een gebrek aan
inzet op de hoogste niveaus.
198. Achtereenvolgende
internationale conferenties hebben de nadruk gelegd op de
noodzaak om bij de planning van beleid en
programma’s rekening te houden met gender-factoren.
In vele gevallen is dat echter niet gebeurd.
199. Regionale organen die zich
bezighouden met de verbetering van de positie van de
vrouw, zijn versterkt; dat geldt ook voor internationale
organen, zoals de Commissie inzake de status van vrouwen
en de Commissie voor de uitbanning van discriminatie van
vrouwen. Het feit dat er slechts beperkte middelen
beschikbaar zijn, blijft echter de volledige uitvoering
van hun mandaat belemmeren.
200. In vele organisaties zijn
methodieken ontwikkeld voor op gender gebaseerde analyse
van beleidsmaatregelen en programma’s en om de
verschillende effecten van beleidsmaatregelen op mannen
en vrouwen aan te pakken; die methodieken zijn voor
toepassing beschikbaar, maar worden vaak niet of niet
consequent toegepast.
201. Een nationaal orgaan om de
positie van vrouwen te verbeteren is de centrale eenheid
beleidscoördinatie bij de overheid. Haar voornaamste
taak is het ondersteunen van mainstreaming van de
gelijkheid van de seksen op alle beleidsgebieden binnen
de hele overheid. De noodzakelijke voorwaarden voor een
effectief functioneren van dergelijke organen zijn onder
andere:
- Positionering op het hoogste
niveau binnen de overheid, onder
verantwoordelijkheid van een minister;
- Institutionele mechanismen of
processen die, al naar gelang, gedecentraliseerde
planning, uitvoering en monitoring
vergemakkelijken, teneinde niet-gouvernementele
organisaties en organisaties binnen de
samenleving van laag tot hoog hierbij te
betrekken;
- Voldoende budgettaire middelen
en voldoende professionele capaciteit;
- Gelegenheid om de ontwikkeling
van al het overheidsbeleid te beïnvloeden.
202. In het kader van de
mechanismen om de verbetering van de positie van vrouwen
te bevorderen, moeten de regering en andere actoren een
actief en zichtbaar beleid voeren, gericht op
mainstreaming van een gender-perspectief in alle
beleidsmaatregelen en programma’s, zodat, alvorens
besluiten worden genomen, een analyse wordt gemaakt van
de effecten hiervan op respectievelijk vrouwen en mannen.
Strategische
doelstelling H.1
Nationale organen en
andere overheidsinstellingen opzetten en versterken
Te ondernemen actie
203. Door regeringen:
- Ervoor zorg dragen dat de
verantwoordelijkheid voor de verbetering van de
positie van vrouwen op een zo hoog mogelijk
regeringsniveau ligt; in vele gevallen zou deze
op ministersniveau kunnen liggen.
- Op basis van een sterke
politieke inzet, een nationaal orgaan opzetten,
indien dit nog niet bestaat, en voor zover deze
wel bestaan, nationale organen versterken om de
positie van vrouwen op het hoogst mogelijke
overheidsniveau te verbeteren; een dergelijk
orgaan moet duidelijk omlijnde mandaten en
bevoegdheden hebben; essentieel zijn in dit
verband voldoende middelen en het vermogen en de
bevoegdheid om het beleid te beïnvloeden en
wetgeving op te stellen en te herzien; een
dergelijk orgaan moet zich onder andere
bezighouden met beleidsanalyse, fungeren als
pleitbezorger en zorg dragen voor communicatie,
coördinatie en toezicht op de uitvoering;
- Zorgen voor de opleiding van
personeel in het ontwerpen en analyseren van
gegevens vanuit een gender-perspectief;
- Procedures vaststellen om te
zorgen dat dit orgaan in een vroeg stadium
informatie kan verzamelen over
beleidsaangelegenheden die de hele overheid
betreffen en dat het hieruit doorlopend put bij
de beleidsontwikkeling en -evaluatie binnen de
overheid;
- Regelmatig aan wetgevende
organen verslag uitbrengen over de vorderingen
met betrekking tot de desbetreffende inspanningen
ten behoeve van mainstreaming van
gender-kwesties, gelet op de uitvoering van het
slotdocument;
- De actieve betrokkenheid van
een breed en gevarieerd scala van institutionele
actoren in de overheidssector, de particuliere
sector en de vrijwilligerssector aanmoedigen en
bevorderen, om zich in te spannen voor gelijkheid
van vrouwen en mannen.
Strategische
doelstelling H.2
Een gender-perspectief
integreren in wetgeving, overheidsbeleid,
-programma’s en -projecten
Te ondernemen actie
204. Door regeringen:
- Ernaar streven dat, alvorens
beleidsbeslissingen worden genomen, het effect
hiervan op onderscheidenlijk vrouwen en mannen
wordt geanalyseerd;
- Nationale beleidsmaatregelen,
programma’s en projecten en de uitvoering
hiervan regelmatig toetsen, waarbij het effect
hiervan op het werkgelegenheids- en
inkomensbeleid wordt geëvalueerd, teneinde te
garanderen dat ontwikkeling direct aan vrouwen
ten goede komt en dat met hun volledige, bijdrage
aan ontwikkeling, zowel betaald als onbetaald,
rekening wordt gehouden in het economisch beleid
en de economische planning;
- Nationale strategieën en
doelstellingen inzake gelijkheid van vrouwen en
mannen bevorderen, teneinde belemmeringen voor de
uitoefening van rechten door vrouwen weg te nemen
en alle vormen van discriminatie van vrouwen
ongedaan te maken;
- Waar nodig samenwerken met
leden van de wetgevende organen, om in alle
wetgeving en beleidsmaatregelen rekening te
houden met gender;
- Alle ministeries een mandaat
verlenen om beleidsmaatregelen en
programma’s te bezien vanuit een
gender-perspectief, uitgaande van het
slotdocument; de verantwoordelijkheid voor de
uitvoering van dat mandaat op het hoogst
mogelijke niveau leggen; een interdepartementale
coördinatiestructuur opzetten en/of versterken
om dit mandaat uit te voeren, de voortgang te
bewaken en netwerken op te bouwen met daarvoor in
aanmerking komende organen.
205. Door het nationale orgaan:
- De opstelling en uitvoering
van overheidsbeleid inzake gelijkheid van vrouwen
en mannen vergemakkelijken, passende strategieën
en methodieken ontwikkelen en coördinatie en
samenwer king binnen de centrale overheid
bevorderen om te zorgen voor mainstreaming van
een gender-perspectief in alle
beleidsvormingsprocessen;
- Samenwerkingsverbanden met de
desbetreffende overheidsinstanties, centra voor
vrouwenstudies en -onderzoek, academische
instellingen en onderwijsinstellingen, de
particuliere sector, de media,
niet-gouvernementele organisaties en met name
vrouwenorganisaties, en alle andere actoren in de
samenleving bevorderen en opzetten;
- Activiteiten ontplooien die
zich richten op aanpassing van de wetgeving met
betrekking tot onder andere het gezin,
arbeidsvoorwaarden, sociale zekerheid,
inkomstenbelasting, gelijke kansen in het
onderwijs, gerichte maatregelen om de verbetering
van de positie van vrouwen te bevorderen en de
perceptie van attitudes en een cultuur die
gelijkheid bevordert, en in al het
wetgevingsbeleid en de beleidsaanpassingen een
gender-perspectief bevorderen;
- Bevorderen dat vrouwen in
toenemende mate zowel actief als passief
participeren in het ontwikkelingsproces, hetgeen
zou kunnen leiden tot een verbetering van de
kwaliteit van het bestaan van alle mensen;
- Directe contacten tot stand
brengen met nationale, regionale en
internationale organen die zich bezighouden met
de verbetering van de positie van de vrouw;
- Zorgen voor opleiding en
advisering ten behoeve van overheidsinstanties,
opdat zij in hun beleid en hun programma’s
een gender-perspectief integreren.
|