181. De Universele Verklaring van de rechten van de mens bepaalt dat iedereen het recht heeft deel te nemen aan de regering van zijn/haar land. De empowerment en de autonomie van vrouwen en de verbetering van de maatschappelijke, economische en politieke positie van vrouwen zijn van essentieel belang om te komen tot een doorzichtige en verantwoordelijke regering en bestuur en duurzame ontwikkeling op alle gebieden van het maatschappelijk leven. De machtsverhoudingen die het vrouwen onmogelijk maken inhoud aan hun leven te geven, werken op vele niveaus van de samenleving door, van het meest persoonlijke niveau tot op het hoogste openbare niveau. Door het streven naar gelijke participatie van vrouwen en mannen in de besluitvorming te verwezenlijken, ontstaat een evenwicht dat een betere afspiegeling vormt van de samenstelling van de maatschappij en dat nodig is om de democratie te versterken en het behoorlijk functioneren hiervan te bevorderen. Gelijkheid in de politieke besluitvorming vervult een hefboomfunctie; zonder die functie is het hoogst onwaarschijnlijk dat werkelijke integratie van de gelijkheidsdimensie in beleidsvorming door de overheid haalbaar is. In dit verband vervult de gelijke participatie van vrouwen in het politieke leven een spilfunctie in het algemene proces van verbetering van de positie van de vrouw. Gelijke participatie van vrouwen in het besluitvormingsproces is niet alleen een vereiste voor louter rechtvaardigheid of democratie, maar kan ook worden gezien als een noodzakelijke voorwaarde om rekening te houden met de belangen van vrouwen. Zonder de actieve participatie van vrouwen en zonder dat op alle besluit-vormingsniveaus rekening wordt gehouden met vrouwen, zijn gelijkheid, ontwikkeling en vrede niet te verwezenlijken.

182. Hoewel in de meeste landen de democratisering een hoge vlucht neemt, zijn vrouwen op de meeste bestuurlijke niveaus nog altijd ondervertegenwoordigd, met name in ministeriële en andere uitvoerende organen, en hebben zij nog maar erg weinig politieke macht weten te veroveren in wetgevende organen; ook ten aanzien van het streven van de Economische en Sociale Raad om in 1995 30% van de functies op besluitvormingsniveau te doen vervullen door vrouwen, is weinig vooruitgang geboekt. Wereldwijd wordt slechts 10% van het aantal leden van wetgevende organen gevormd door vrouwen en het percentage ministersposten dat thans door vrouwen wordt ingenomen, is nog geringer. In sommige landen, waaronder die welke fundamentele politieke, economische en sociale veranderingen ondergaan, is het aantal vrouwen in wetgevende organen zelfs sterk gedaald. De helft van het aantal kiezers in vrijwel alle landen bestaat weliswaar uit vrouwen en in vrijwel alle lidstaten van de Verenigde Naties hebben vrouwen het kiesrecht en het recht om een openbare functie te vervullen, maar toch zijn vrouwen nog altijd ondervertegenwoordigd als kandidaten voor openbare functies. De traditionele wijze van werken van vele politieke partijen en overheidsstructuren blijven een belemmering voor participatie van vrouwen in het openbare leven. Vrouwen kunnen worden ontmoedigd om te solliciteren naar een politieke functie door discriminerende attitudes en gebruiken, door verantwoorde-lijkheden voor het gezin en de zorg voor kinderen en door de hoge kosten van het dingen naar en het bekleden van een openbare functie. Vrouwen in de politiek en op besluitvormingsniveau in regeringen en wetgevende organen dragen bij aan het opnieuw vaststellen van politieke prioriteiten, aan het plaatsen van nieuwe onderwerpen op de politieke agenda, die de gender-bewuste problemen, waarden en ervaringen van vrouwen weerspiegelen en aanpakken en die ook een nieuwe kijk geven op de politieke hoofdthema's.

183. Vrouwen hebben duidelijk blijk gegeven van hun goede leidinggevende capaciteiten in zowel de samenleving en informele organisaties, als openbare functies. Socialisatie en negatieve stereotypering van vrouwen en mannen, met inbegrip van stereo-typering via de media, versterken echter de tendens om politieke besluitvorming nog altijd voor te behouden aan mannen. Ook de ondervertegenwoordiging van vrouwen in besluitvormingsfuncties op het gebied van kunst, cultuur, sport, de media, onderwijs, godsdienst en wetgeving, maakt dat vrouwen in vele essentiële instellingen tot nu toe nog altijd geen belangrijke invloed kunnen uitoefenen.

184. Doordat vrouwen slechts in beperkte mate toegang hebben tot de traditionele wegen naar macht, zoals de besluitvormingsorganen van politieke partijen, werkgeversorganisaties en vakbonden, hebben zij zich via alternatieve structuren toegang weten te verschaffen tot macht, in het bijzonder via niet-gouvernementele organisaties. Via niet-gouvernementele en organisaties aan de basis hebben vrouwen hun belangen en problemen naar voren weten te brengen en hebben zij vrouwenthema's op de nationale, regionale en internationale agenda weten te plaatsen.

185. Ongelijkheid in het openbare leven begint vaak met discriminerende attitudes en gebruiken en ongelijke machtsverhoudingen tussen vrouwen en mannen binnen het gezin, zoals omschreven in punt 29 hierboven. De ongelijke verdeling van arbeid en verantwoordelijkheden binnen het huishouden, op basis van ongelijke machtsverhoudingen, beperkt ook de mogelijkheden van vrouwen om de tijd vrij te maken en de vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn om deel te nemen aan besluitvorming in breder verband. Een meer gelijke verdeling van deze verantwoordelijkheden tussen vrouwen en mannen biedt niet alleen vrouwen en hun dochters een betere kwaliteit van het bestaan, maar vergroot ook hun kansen om overheidsbeleid, -procedures en -uitgaven zodanig vorm te geven en te ontwerpen dat hun belangen kunnen worden erkend en ondervangen. Informele netwerken en besluitvormingsstructuren op lokaal gemeenschapsniveau, waarin mannen de toon zetten, beperken de mogelijkheid van vrouwen om op gelijke wijze deel te nemen aan het politieke, economische en sociale leven.

186. Het kleine percentage vrouwen onder hen die economische en politieke besluiten nemen op lokaal, nationaal, regionaal en internationaal niveau weerspiegelt de structurele en door attitudes bepaalde belemmeringen die moeten worden weggenomen door gerichte maatregelen. Regeringen, multinationale en nationale ondernemingen, de massamedia, banken, academische en wetenschappelijke instellingen en regionale en internationale organisaties, met inbegrip van die van de Verenigde Naties, maken niet volledig gebruik van de talenten van vrouwen als topmanagers, beleidsmakers, diplomaten en onderhandelaars.

187. De eerlijke verdeling van macht en beslissingsbevoegdheid op alle niveaus hangt af van regeringen en andere actoren die statistische, op gender gebaseerde analyses verrichten en zorg dragen voor de mainstreaming van een gender-perspectief bij de ontwikkeling van beleid en de uitvoering van programma’s. Gelijkheid op het gebied van besluitvorming is essentieel voor empowerment van vrouwen. In sommige landen heeft positieve actie geleid tot een vertegenwoordiging van 33,3% of meer in lokale en nationale bestuursorganen.

188. Nationale, regionale en internationale statistische instellingen weten nog te weinig over het presenteren van de problemen in verband met de gelijke behandeling van vrouwen en mannen in het economisch en sociaal leven. Met name wordt er te weinig gebruik gemaakt van bestaande gegevensbestanden en methodieken op het belangrijke gebied van besluitvorming.

189. Bij het aanpakken van de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in de verdeling van macht en besluitvorming op alle niveaus moeten regeringen en andere actoren een actief en zichtbaar beleid bevorderen gericht op mainstreaming van een gender-perspectief in alle beleidsmaatregelen en programma’s, zodat, alvorens besluiten worden genomen, een analyse wordt gemaakt van de effecten hiervan op respectievelijk mannen en vrouwen.